Begrijpend lezen groep 4 gaat meer in op de achtergrond van teksten. Het technisch lezen is grotendeels onder de knie en dus kunnen kinderen nu echt aan de slag met het lezen van teksten. Begrijpend lezen groep 4 krijgt vooral plaats in de taallessen, al zijn er ook scholen die een speciale lesmethode hebben aangeschaft. Grip op Lezen en Nieuwsbegrip zijn voorbeelden van begrijpend lezen methodes.
In groep 4 worden belangrijke vaardigheden voor begrijpend lezen aangeleerd. In dit artikel bespreken we hoe begrijpend lezen groep 4 vorm krijgt.
Inhoud
Wat leren kinderen in groep 4 voor begrijpend lezen?
Wat moeten kinderen op het gebied van begrijpend lezen kunnen? Aan het einde van groep 4 moeten kinderen een behoorlijke lading vaardigheden hebben eigen gemaakt. Het belangrijkste doel blijft echter dat ze kunnen vertellen wat ze gelezen hebben.
Overige doelen van begrijpend lezen in groep 4:
- Verschillende doelen in een tekst kunnen achterhalen (de ene tekst heeft tot doel je te vermaken, de andere tekst wil je iets leren);
- Tekstsoorten koppelen aan teksten (weetteksten, verhaalteksten en uitlegteksten).
Uiteraard moet er ook gewoon antwoord worden gegeven op vragen over de gelezen tekst.
Voorkennis en voorspellen
Een belangrijke vaardigheid die in groep 4 wordt aangeleerd is het voorspellen van de tekst. Als de school gebruik maakt van een lesmethode voor begrijpend lezen, zal dat gebeuren doordat de leerkracht het voordoet.
Eerst wordt de tekst globaal bekeken. Er wordt niets gelezen, behalve de titels en de tussenkopjes. Ook worden de afbeeldingen of foto’s bestudeerd. Er komen vragen als:
- Waar denk je dat de tekst over gaat?
- Weet je daar al iets over?
Daarna wordt begonnen de tekst te lezen. Na de inleiding zal de leerkracht overstappen op het voorspellen van de tekst:
- Waar denk je dat de tekst verder over gaat?
Een tekst over een vogeltje dat een nestje bouwt kan heel veel kanten op. Het kan gaan over hoe de vogel dat doet, maar ook kan er gevaar op de loer liggen of kan er iets gebeuren waardoor de vogel weg moet. Kortom: pas na de inleiding weet je welke richting het verhaal opgaat.
Dat stukje van begrijpend lezen wordt al aan kinderen in groep 4 uitgelegd.
Inleiding lezen
Veel lesmethodes voor begrijpend lezen in groep 4 hanteren een opdracht waarbij kinderen de inleiding lezen en dan moeten voorspellen waar de tekst over gaat. Dat is een mooi voorbeeld van een opgave waarbij de voorkennis geactiveerd moet worden om vervolgens te voorspellen waar de tekst heen gaat!
Wil jij je kind goed voorbereiden op begrijpend lezen? Dan hebben we een gratis oefenboek voor je. Klik op de link hieronder om het oefenboek te downloaden.
Doelen in teksten herkennen
Verder moeten kinderen voornamelijk de doelen in teksten kunnen herkennen. Er zijn bij begrijpend lezen verschillende doelen te onderscheiden, namelijk:
- Een tekst om je iets uit te leggen (dit wordt een weettekst, uitlegtekst of informatieve tekst genoemd), bijvoorbeeld een artikel over hoe vogels een nestje bouwen.
- Een tekst om je te vermaken (verhalende tekst), bijvoorbeeld een verhaal over een wolf die drie varkens het leven zuur maakt.
- Een tekst om je te overtuigen (reclametekst, overtuigende tekst), bijvoorbeeld een reclame om iets te kopen (soms ook verpakte reclame!) of een meningtekst waarin iemand zijn of haar mening deelt.
De laatste categorie teksten (overtuigen) komt in groep 4 wel aan bod, maar de eerste twee (uitlegtekst en verhalende tekst) vormen de hoofdmoot.
Tekstsoorten
Om doelen in teksten te herkennen moeten kinderen dus ook in staat zijn de tekstsoort te herkennen. De tekstsoorten zijn als volgt te herkennen:
- Een uitlegtekst bevat veel feitelijke informatie en heeft een duidelijk onderwerp (de vogel die een huisje bouwt, de fiets die gemaakt wordt in de fabriek of de band die geplakt wordt). Er staan vaak foto’s bij ter ondersteuning.
- Een verhaaltekst wordt verteld over iemand in de ik-vorm of in de hij-vorm. Het gaat over iemand die iets meemaakt. Er wordt vaak in gesproken en er zijn meestal wel plaatjes bij.
- Een overtuigende tekst kan verschillend qua opbouw zijn, maar vaak wordt een probleem uitgelegd en opgelost (koop nu dit product om dat probleem op te lossen) of volgt er aan het eind een koopopdracht. Een overtuigende tekst bevat veel meningen.
Moeilijke woorden uit de tekst afleiden
Bij begrijpend lezen in groep 4 komen ook veel nieuwe woorden voor. Dit gebeurt doelbewust. Het zijn woorden die kinderen nog niet kennen. De betekenis is echter wel uit de tekst te halen. Die vaardigheid wordt in groep 4 behoorlijk aangescherpt.
De betekenis van een woord achterhalen kinderen door:
- Verder of terug te lezen in de tekst
- Het woord op te delen in kleinere delen (misschien ken je er al delen van)
- Naar foto’s of plaatjes te kijken
- Het te vragen aan iemand die het wel weet
- Het op te zoeken
Het zelfstandig kunnen afleiden van moeilijke woorden, bereidt alvast voor op vaardigheden die vanaf groep 5 worden verwacht. Denk hierbij aan verwijswoorden, signaalwoorden en het trekken van conclusies.
Begrijpend lezen groep 4 gratis oefenen?
Begrijpend lezen groep 4 neemt grotere vormen aan. De basis van groep 3 wordt in rap tempo uitgebouwd. Er valt veel te leren in groep 4 voor begrijpend lezen. Een achterstand is zo opgelopen en moeilijk in te halen.
Wil jij je kind helpen met begrijpend lezen oefenen in groep 4? Download dan het gratis oefenboekje dat we voor je hebben. Er staan diverse opgaven en teksten in voor kinderen in groep 4.
){kind=link}