Hoe moet je een conclusie trekken? Of hoe bepaal je dat je een conclusie leest? Binnen het begrijpend lezen komen conclusies voor. In dit artikel vertellen we je wat een conclusie is, waarin een conclusie verschilt van een samenvatting en hoe je een conclusie moet trekken.
Inhoud
Conclusie
Een conclusie is een slotsom. Aan het einde van een tekst kan een conclusie getrokken worden, bijvoorbeeld na een informatieve tekst. Eigenlijk is een conclusie het belangrijkste onderdeel van een tekst als er ergens onderzoek naar is gedaan. Immers worden in een conclusie de belangrijkste bevindingen en antwoorden weergegeven.
Conclusies worden ook getrokken in het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld in deze voorbeelden:
- Toen Irma voor de derde keer de telefoon niet opnam, trok Willem de conclusie dat ze hem niet wilde spreken.
- De meester kwam tot de conclusie dat de deelsommen beter geoefend moesten worden, toen hij zag dat bijna de hele klas een onvoldoende scoorde.
Bij een onderzoek kan men ook tot een conclusie komen, bijvoorbeeld:
- De conclusie van dit onderzoek is dat ouders liever een goedkoop pak stroopwafels kopen dan een duurdere zak appels.
Verschil conclusie en samenvatting
Omdat een conclusie en een samenvatting vaak allebei (maar lang niet altijd samen) aan het einde van een tekst verschijnen, worden ze nogal eens verward.
Een samenvatting is echter heel wat anders. In een samenvatting wordt geen besluit genomen of oordeel gevormd. Een samenvatting benoemt nog eens de belangrijkste zaken uit de tekst (hoofdgedachte, signaalwoorden en hoofdzaken).
Een conclusie wordt getrokken op basis van lang nadenken, overwegen, onderzoek doen en geeft vaak antwoord op een gestelde vraag. Die vraag kan soms tussen de regels door staan (dat betekent dat de vraag niet letterlijk gesteld wordt, maar wel aanwezig is in de tekst).
We geven hieronder het verschil tussen een conclusie en samenvatting aan op basis van een voorbeeldtekst.
Sporten of gamen?
Voor een opdracht van taal moesten we een onderzoek doen. Dat onderzoek moesten we op school houden. We vroegen ons af of jongens en meisjes van groep 6, 7 en 8 van de Annie M.G. Schmidtschool in de zomer liever sporten of gamen. Daarom hebben we in overleg met juf Sylvia, meester Derk en juf Astrid de vraag aan de drie klassen gesteld. We vroegen hen een antwoord te geven op de vraag: In de zomer sport of game ik liever. In groep 6 gaven tien van de twintig kinderen aan liever te sporten, in groep 7 waren dit vijftien van de twintig kinderen en in groep 8 waren dit twee van de twintig kinderen.
In totaal gaven dus 27 kinderen aan liever te sporten in de zomer en 33 aan liever te gamen. De meeste kinderen gamen dus liever in de zomer dan dat ze sporten.
Een samenvatting geeft de belangrijkste informatie van de tekst weer, dus de hoofdgedachte (we moesten een onderzoek doen), de signaalwoorden (onderzoek, groep 6, 7 en 8, zomer, gamen, sporten) en de hoofdzaken (we deden een onderzoek, de vraag was of kinderen in de zomer liever sporten of gamen, 27 kinderen sporten liever, 33 kinderen gamen liever).
Een samenvatting zou dus deze zijn:
We deden een onderzoek naar de vraag of kinderen in groep 6, 7en 8 liever sporten of gamen in de zomer. 27 kinderen gaven aan liever te sporten, 33 kinderen gamen liever.
Wanneer er een conclusie getrokken wordt, wordt er ingezoomd op de vraag die gesteld is (sporten of gamen kinderen liever in de zomer). De gegevens die verzameld zijn worden uitgelegd en er wordt een conclusie getrokken.
Een conclusie ziet er dan zo uit:
Na ons onderzoek kunnen we concluderen dat kinderen liever gamen in de zomer dan dat ze sporten. 33 kinderen in groep 6, 7en 8 gaf namelijk aan liever te gamen tegenover 27 kinderen die liever sporten.
Hoe trek je een conclusie?
In de teksten van begrijpend lezen wordt er vaak naar conclusies gevraagd. Je moet dan vooral een conclusie herkennen. Weten hoe een conclusie trekken werkt helpt je dan ook om een conclusie te herkennen.
In een conclusie beschrijf je je bevindingen van een onderzoek of situatie. Je kan ook een conclusie schrijven over je mening. In je conclusie komt geen nieuwe informatie meer te staan. De conclusie baseer je op wat je eerder in de tekst behandeld is. Aan de hand van deze punten schrijf je een goede conclusie:
- Welke vraag wilde ik beantwoorden?
- Wat is het antwoord op die vraag?
- Waarom is dat het antwoord op de vraag?
- Verwijs zoveel mogelijk naar antwoorden op de vraag.
Een conclusie is vaak niet heel lang. Tussen de 100 en 500 woorden is lang genoeg. Gebruik geen details en overbodige woorden. Een conclusie is een zeer zakelijke tekst.
Conclusie trekken
We geven je een voorbeeld van hoe je een conclusie kunt trekken. Hieronder staat een voorbeeldtekst.
Griekenland
In mijn leven heb ik meerdere Griekse eilanden bezocht. Maar wat vind ik nu het mooiste eiland? Mijn eerste reis was naar Kreta. Dit is een toeristisch eiland waar veel te beleven valt. De prijzen liggen hier wel een stuk hoger dan op andere eilanden waar ik gekomen ben.
Ook Kos heb ik bezocht. Het is een prachtig eiland met fijne steden, heerlijke stranden en vriendelijke mensen.
Santorini heeft toch echt mijn hart gestolen. Het is een klein eilandje met heel vriendelijke mensen. Je kunt er op je gemak rondwandelen en er is niet heel veel te doen. Maar ik ben er wel tot rust gekomen. Santorini is mijn favoriete eiland.
Ook Patmos heb ik bezocht. Dit is een interessant eiland met een mooi verhaal. Wist je dat veel bekende acteurs hier een huis hebben? Vroeger was Patmos van groot belang voor de piraterij. Daar vind je nog veel sporen van terug.
We trekken de conclusie over deze tekst aan de hand van de vragen:
- Welke vraag wilde ik beantwoorden? Welk Grieks eiland vind ik het mooiste?
- Wat is het antwoord op die vraag? Santorini.
- Waarom is dat het antwoord op de vraag? Het is klein, er wonen vriendelijke mensen, je kunt er rustig rondwandelen, weinig te doen en ik kwam er tot rust.
- Verwijs zoveel mogelijk naar antwoorden op de vraag.
De conclusie zou als volgt geformuleerd kunnen worden:
Van alle Griekse eilanden is Santorini mijn favoriet. Het is een klein eiland en er wonen vriendelijke mensen. Je kunt er heerlijk wandelen. Ik vond het fijn dat er weinig te doen was, want zo kwam ik lekker tot rust.
Oefenen met conclusies
Wil je meer oefenen met conclusies trekken? Bekijk dan onze oefenboeken. In de oefenboeken wordt regelmatig naar conclusies van teksten verwezen. Wanneer dat in een tekst niet gebeurt, kun je wel – aan de hand van dit artikel – zelf conclusies gaan trekken. Op die manier leer jij hoe je succesvol wordt in het trekken van conclusies. Wil je eerst kennismaken met onze oefenboeken? Bekijk dan het freemium.