In de kennisbank is een uitgebreider artikel opgenomen over het vinden van de hoofdgedachte.
De hoofdgedachte uit een tekst halen. Misschien is het voor jou even geleden dat je dat bewust hebt gedaan, omdat het op school zo genoemd werd. Maar we doen het vaak dagelijks. We lezen een stuk tekst en vragen ons af wat de schrijver ermee bedoelt of mee wilt bereiken. Die hoofdgedachte achterhalen wordt op de basisschool aangeleerd. Maar hoe haal je de hoofdgedachte nu uit een tekst?
Inhoud
Hoofdgedachte
De hoofdgedachte van een tekst is datgene wat de schrijver duidelijk wil maken. De hoofdgedachte bestaat uit één of twee zinnen en geeft kort aan waar de tekst over zal gaan.
Waar vind je de hoofdgedachte?
Het kan verschillen per tekstsoort, maar de hoofdgedachte vind je vaak al vrij snel. Na enkele alinea’s weet je vaak al waar de schrijver van een tekst op aanstuurt of waar de schrijver naar toe wil. Bij nieuwsberichten en artikelen in de krant zit de hoofdgedachte vaak al in de inleiding verstopt. De inleiding vertelt kort wat de lezer de komende minuten gaat lezen.
Een belangrijke tip: de hoofdgedachte is niet een vraag.
Vragen om de hoofdgedachte te vinden
Tijdens het lezen van de inleiding of de rest van de tekst, kun je je enkele vragen stellen. Die vragen zullen helpen om de hoofdgedachte van de tekst sneller te vinden. Hieronder zetten we de vragen voor je op een rijtje:
- Wat is het onderwerp van deze tekst? Waar gaat de tekst over?
- Wat vindt de schrijver van het onderwerp van de tekst? Wat zegt de schrijver over het onderwerp van de tekst?
In de voorbeelden hieronder wordt de hoofdgedachte duidelijk gemaakt.
Voorbeeld 1: Klimaatveranderingen
Klimaatveranderingen houden ons al een tijdje bezig. Klimaatveranderingen komen doordat de temperatuur op aarde stijgt. Daardoor smelten de ijskappen en stijgt het water in de zee. Dit is een kwalijke zaak, want het leven van talloze dieren wordt bedreigd. Als we nu in actie komen, kunnen we het tij misschien nog keren.
Vragen bij de tekst:
- Wat is het onderwerp van de tekst?
Klimaatveranderingen.
- Wat vindt de schrijver van het onderwerp?
De schrijver vindt het een kwalijke zaak dat er klimaatveranderingen zijn en roept op tot actie.
De hoofdgedachte van deze tekst kan dus worden samengevat als: Klimaatveranderingen zijn een kwalijke zaak en moeten worden gestopt.
Voorbeeld 2: Dierentuin
Sinds vorige week heeft onze dierentuin een nieuw verblijf voor de leeuwen. Onze vrouwtjesleeuwen Lea en Daisy hadden het er direct naar hun zin, maar leeuw Pyotr moest er nog even aan wennen. Hij bleef de eerste twee dagen alleen maar binnen. Maar intussen heeft ook hij zijn plaatje op de rots veroverd. Komen jullie snel kijken hoe onze leeuwen het hebben in hun nieuwe verblijft?
Vragen bij de tekst:
- Wat is het onderwerp van de tekst?
De dierentuin heeft een nieuw verblijf voor de leeuwen.
- Wat vindt de schrijver van het onderwerp? Wat zegt de schrijver over het onderwerp van de tekst?
De leeuwinnen hadden het direct goed in hun nieuwe verblijf, maar de leeuw moest even wennen. Intussen heeft ook hij het naar zijn zin.
De hoofdgedachte van deze tekst kan dus worden samengevat als: Zowel de leeuwinnen als de leeuw hebben het naar hun zin in hun nieuwe verblijf.
Oefenen met begrijpend lezen?
Begrijpend lezen nog lastig? Download dit gratis oefenboekje om met begrijpend lezen te oefenen.
